Hoe werkt een omvormer in je camper (en welke heb je nodig?)
Een onmisbaar onderdeel van een zelfvoorzienende camper is de omvormer. Deze zorgt ervoor dat je 12V of 24V stroom van je accu wordt omgezet naar 230V wisselstroom, zoals thuis uit het stopcontact komt. Denk aan het gebruik van een laptop, koffiemachine, waterkoker of zelfs een airfryer – zonder een goede omvormer kom je nergens.
Maar hoe werkt zo’n omvormer precies? Welke types zijn er? En waarom zijn Victron omvormers zo populair onder camperbouwers? In deze uitgebreide gids leggen we het allemaal uit – inclusief welke accu’s geschikt zijn, hoe het zit met kabeldiktes, zekeringen én waarom de NST iBT een interessante toevoeging is.
Wat doet een omvormer in je camper?
Een omvormer (ook wel inverter genoemd) zet gelijkstroom (DC) van je huishoudaccu om naar wisselstroom (AC) van 230V. De meeste apparaten in Nederland werken op 230V, dus zonder een omvormer kun je geen normale huishoudelijke apparaten gebruiken.
Wat is stroom en wat is spanning?
Als je je verdiept in de elektriciteit van je camper, kom je onvermijdelijk de begrippen stroom en spanning tegen. Het is handig om deze basisbegrippen te begrijpen voordat je aan de slag gaat met omvormers, accu’s en kabels.
🔌 Spanning (Volt – V)
Spanning, ook wel voltage, is de elektrische druk die ervoor zorgt dat er stroom kan gaan lopen. Je kunt het vergelijken met de druk in een waterleiding: hoe hoger de druk, hoe harder het water eruit komt. In elektriciteit betekent dit: hoe hoger de spanning, hoe meer “kracht” er is om stroom te laten bewegen.
- In campers zie je vaak 12V of 24V accu’s.
- Netspanning (zoals thuis) is 230V.
⚡ Stroom (Ampère – A)
Stroom, of ampèrage, is de hoeveelheid elektriciteit die door een draad stroomt – oftewel hoeveel ‘water’ er door de leiding gaat. Een apparaat dat veel vermogen vraagt (zoals een waterkoker of inductieplaat) trekt veel stroom uit de accu.
- Een telefoonoplader trekt bijvoorbeeld 1A.
- Een waterkoker kan zomaar 100A trekken bij 12V!
⚙️ Vermogen (Watt – W)
Spanning en stroom samen bepalen het vermogen van een apparaat:
Watt = Volt x Ampère
Bijvoorbeeld: 12V x 10A = 120W
Als je weet hoeveel Watt een apparaat gebruikt, kun je inschatten hoe zwaar je accu en omvormer moeten zijn.
💡 Voorbeeld:
Een laptop van 90W aan een 12V-accu verbruikt ongeveer 7,5A stroom.
(90W / 12V = 7,5A)
De drie soorten omvormers
Er zijn drie hoofdtypen omvormers, elk met hun eigen eigenschappen:
1. Blokgolf (ook wel “square wave”)
- Goedkoop, maar beperkt bruikbaar
- Geeft een ruwe stroomoutput
- Niet geschikt voor gevoelige apparatuur zoals laptops of koffiemachines
- Wij raden deze af!
2. Gemodificeerde sinus (modified sine wave)
- Beter dan blokgolf, maar nog steeds niet ideaal
- Werkt op sommige apparaten, maar geeft storingen op anderen (zoals audioapparatuur of inductiekookplaten)
- Goed voor eenvoudige toepassingen zoals gloeilampen of ventilatoren
- Wij raden deze af!
3. Zuivere sinus (pure sine wave)
- Beste keuze voor campers
- Produceert exact dezelfde stroomkwaliteit als het netstroom thuis
- Werkt perfect met alle apparaten
- Duurder, maar betrouwbaar en efficiënt
- Victron levert enkel zuivere sinus omvormers
💡 Advies: Gebruik in je camper altijd een zuivere sinus omvormer voor maximale veiligheid, efficiëntie en betrouwbaarheid.
Waarom kiezen voor een Victron omvormer?
Victron Energy is marktleider in off-grid stroomoplossingen. Ze staan bekend om:
- Betrouwbare zuivere sinus omvormers
- Slimme communicatie via Bluetooth of GX-devices
- Duurzaamheid en stabiliteit, zelfs bij zware belasting
- Uitstekende ondersteuning en compatibiliteit met zonnepanelen, acculaders, aggregaten en meer
Populaire Victron modellen voor campers:
| Model | Vermogen | Geschikt voor | Accuspanning |
|---|---|---|---|
| Phoenix 12/375 | 300W continu | Laptop, telefoon, router | 12V |
| Phoenix 12/800 | 650W continu | Waterkoker klein | 12V |
| Phoenix 12/1600 | 1300W continu | Koffiezetapparaat | 12V |
Voor een camper op 12V met een standaard huishoudaccu is de Phoenix 12/800 of 12/1600 het populairst.
Welke accu past bij welke omvormer?
De accu moet voldoende capaciteit en ontlaadvermogen bieden. Je keuze hangt af van je dagelijks verbruik en de omvormer:
| Omvormer | Minimale accucapaciteit (Ah) | Accutype aanbevolen |
|---|---|---|
| Phoenix 12/375 | 100Ah | AGM of LiFePO4 |
| Phoenix 12/800 | 150Ah | AGM of LiFePO4 |
| Phoenix 12/1200 | 200Ah+ | LiFePO4 aanbevolen |
| Phoenix 24/1600 | 200Ah bij 24V (≈ 400Ah bij 12V) | LiFePO4 |
🔋 Tip: Combineer Victron omvormers met Solar Mobile Lithium Smart LiFePO4-accu’s.
Kabeldikte en zekeringen
Bij omvormers lopen er hoge stromen. Daarom zijn juiste kabeldiktes en zekeringen cruciaal.
Kabeldikte berekenen:
Gebruik de volgende richtlijn (bij kortere afstanden <1.5m):
| Vermogen omvormer | Aanbevolen kabeldikte (mm²) |
|---|---|
| 375W | 10 mm² |
| 800W | 16 mm² |
| 1200W | 25 mm² |
| 1600W | 35 mm² |
Zorg altijd voor:
- Zo kort mogelijke kabels
- Kwalitatieve kabels (fijnaderig koper)
- Goede adereindhulzen of kabelschoenen
Zekeringen:
Plaats een zekering tussen de accu en omvormer:
- 375W → 40A zekering
- 800W → 80A zekering
- 1200W → 125A zekering
- 1600W → 150A zekering
Gebruik MIDI of MEGA-fuse zekeringen met bijbehorende zekeringhouder.
Omschakelautomaat (AC Transfer Switch)
Wil je de camper op walstroom én omvormer laten draaien? Dan is een omschakelautomaat aan te raden.
- Detecteert automatisch of 230V beschikbaar is
- Schakelt tussen omvormer en netspanning
- Voorkomt dat je per ongeluk stroom “teruglevert” aan het net (gevaarlijk!)
- Victron biedt de Filax 2 transfer switch voor dit doeleinde
- Geen aparte stopcontacten meer in de camper voor je omvormer of voor de walstroom
Wat is de NST iBT en waarom is deze belangrijk?
De NST iBT is een isolatiebewakingstoestel dat ontworpen is voor gebruik in campers, boten en andere mobiele toepassingen met een zwevend 230V-net. In een zwevend net is er geen vaste verbinding tussen de fasedraad en aarde, wat in mobiele installaties juist een veiligheidsvoordeel is. Maar: als je buiten de camper 230v gebruikt uit de omvormer kan dit heel gevaarlijk zijn!
Wat doet de NST iBT?
- Bewaakt de isolatieweerstand van het 230V-net in de camper
- Schakelt af als er een fout optreedt (bijv. lekstroom naar aarde)
- Verhoogt de veiligheid bij gebruik van een zuiver zwevend net, zoals bij Victron omvormers
- Verplicht in veel gevallen om te voldoen aan veiligheidsnormen voor mobiele installaties
De NST iBT is dus een elektronisch apparaat dat continu controleert of het 230V-systeem veilig is. Zonder een IBT loop je risico op onveilige situaties bij lekstromen, en kun je problemen krijgen bij keuringen of verzekering.
💡 Aanrader: Gebruik altijd een NST iBT als je werkt met een zwevend 230V-net (zoals bij Victron omvormers zonder netaarde) om te voldoen aan regelgeving en om je installatie veilig te houden.
Bonus: Victron MultiPlus of Quattro
Als je ruimte en budget hebt, kun je ook kiezen voor een Victron MultiPlus of Quattro. Dit zijn:
- Omvormer + acculader + automatische omschakelaar in één
- Slimme energieregeling via GX-systeem (Cerbo GX)
- Geschikt voor zwaardere campers of fulltime vanlifers
Samenvatting: Welke Victron omvormer heb je nodig?
| Type campergebruik | Aanbevolen Victron omvormer | Accuadvies |
|---|---|---|
| Basisgebruik (laptop, opladers) | Phoenix 375 | 100Ah AGM |
| Gemiddeld gebruik (elektrische fiets opladen, laptop) | Phoenix 800 | 150Ah LiFePO4 |
| Intensief gebruik (koffie, airco) | Phoenix 1600+ | 200Ah LiFePO4 |
| Semi-permanent wonen | MultiPlus 12/2000 | 280Ah LiFePO4 |
Conclusie
Een omvormer is het hart van je elektrische camperinstallatie. Kies altijd voor een zuivere sinus omvormer, bij voorkeur van Victron, voor veiligheid en betrouwbaarheid. Combineer dit met een passende accu, goede bekabeling, zekeringen en eventueel een NST iBT voor walstroomintegratie. Zo maak je je camper net zo slim als een tiny house – maar dan op wielen.
Heb je vragen over je specifieke setup? Of wil je hulp bij het kiezen van de juiste Victron omvormer? Neem contact op voor persoonlijk advies.
